Czasem gdy chcemy wybudować jakieś obiekt budowlany dostajemy odmowę np. wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę ponieważ przepisy techniczo-budowlane nam na to nie pozwalają. W takich przypadkach nasze SOS ( lub jak kto woli help help help :) winniśmy kierować do art. 9 Ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1186 z późn. zm.) i instytucji odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych.

Zgodnie z art. 9 Ustawy Prawo budowlane ,,W przypadkach szczególnie uzasadnionych dopuszcza się odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych, o których mowa w art. 7. Odstępstwo nie może powodować zagrożenia życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia, a w stosunku do obiektów, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 - ograniczenia dostępności dla osób niepełnosprawnych, o których mowa w art. 1 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., w tym osób starszych, oraz nie powinno powodować pogorszenia warunków zdrowotno-sanitarnych i użytkowych, a także stanu środowiska, po spełnieniu określonych warunków zamiennych”.

,,Od 2016 r. do 2018 r. do ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa wpłynęło ok. 9 000 wniosków o udzielenie upoważnienia do wyrażenia zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych dla budynków. Średni czas załatwienia sprawy wynosił od 1,5 do 2 miesięcy, pod warunkiem, że wniosek nie wymagał uzupełnienia”. (Informacja z uzasadnienia do projektu z dnia 31 lipca 2019 r. USTAWY z dnia........20l9 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw)

Jak możemy zauważyć takich przypadków nie jest mało. O tym jaki przypadek jeszcze szczególnie uzasadniony ustawa Prawo budowlane nam nie mówi. Co na to orzecznictwo sadów administracyjnych?

Jak wskazuje NSA (WYROK II OSK 1353/17)

,,Celem art. 9 ust. 1 ustawy - Prawo budowlane jest umożliwienie modyfikacji szczegółowych i bezwzględnie obowiązujących przepisów techniczno-budowlanych w wyjątkowych stanach faktycznych, w których nie jest możliwe zastosowanie się do nich, z uwagi na różnego rodzaju okoliczności. Ocena, czy w danej sytuacji ma miejsce taki "szczególnie uzasadniony przypadek" należy do organów administracji architektoniczno-budowlanej, które powinny dokonać tego w oparciu o analizę materiału sprawy, w tym treści przepisu, od którego ma być udzielone odstępstwo, ukształtowanie nieruchomości, na której ma być realizowany obiekt, stan zagospodarowania nieruchomości sąsiednich, ocenę proponowanych rozwiązań w świetle wiedzy technicznej, itp. okoliczności. Organy muszą przy tym mieć na uwadze, że zgodnie z art. 4 ustawy - Prawo budowlane każdy ma prawo do zabudowy nieruchomości gruntowej, do której wykaże swoje prawo do dysponowania nią na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami. Zgodność ta polega m.in. na poszanowaniu występujących w obszarze oddziaływania obiektu uzasadnionych interesów osób trzecich, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 9 tej ustawy”.

Z kolei W OPOLU (WYROK WSA II SA/Op 35/19) stwierdził iż ,,wskazany w art. 9 ust. 1 p.b. - jako przesłanka odstąpienia "przypadek szczególnie uzasadniony" stanowi klauzulę generalną, której treść powinna być ustalona przez organ w procesie interpretacji dokonywanej na gruncie danego stanu faktycznego. Dotyczy on takich stanów faktycznych, w których z uwagi na różnego rodzaju szczególnie ważne okoliczności, nie jest możliwe zastosowanie ogólnie obowiązujących przepisów techniczno-budowlanych. Podkreślić przy tym trzeba, że zastosowania odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych nie można traktować jako zasady. Organ stosujący prawo ma obowiązek ocenić cały materiał dowodowy, w szczególności rozważyć takie okoliczności mające wpływ na rozstrzygnięcie, jak: treść przepisu techniczno-budowlanego, od którego ma być udzielone odstępstwo, istniejące warunki odnoszące się do nieruchomości, której dotyczą roboty budowlane, stan zagospodarowania tej nieruchomości i nieruchomości sąsiednich, a w świetle zasad wiedzy technicznej także warunki proponowanych rozwiązań”.

W mojej ocenie fajnie również ukazał to NSA (Wyrok II OSK 2495/16),,Za przesłankę szczególnie uzasadnionego przypadku, o jakim mowa w art. 9 p.b. należy uznać sytuację kiedy inwestor pomimo wykazania prawa do dysponowania nieruchomością budowlaną i przeznaczenia terenu na którym położona jest ta nieruchomość, w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na taki cel - nie może zrealizować swego prawa podmiotowego jakim jest prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, ze względu na przepisy techniczno-budowlane”.

Zapewniam iż obecnie konstrukcja art. 9 budzi wiele wątpliwości (mógłbym o tym dyskutować wiele godzin wskazując na wątpliwości organów administracji architektroniczno-budowlanej, nadzoru budowlanego ale również inwestorów :) którymi podzielę się z Państwem po planowej nowelizacji Prawa budowlanego, gdyż ostatni projekt nowelizacji Prawa budowlanego z 31 lipca 2019 roku który zawiera również zmiany w zakresie tej instytucji także wszystkich problemów nie rozwiązuje.

Kancelaria Radcy Prawnego

Michał Krasiński

Zadzwoń do Mnie:

+48 604 558 221

Copyright by Kancelaria Radcy Prawnego Michał Krasiński